Lira dziadowska
: 2019-08-05, 16:11
Lira korbowa wzięła się u mnie stęd, że ktoł rzucił hasło: "zapuszczamy dziadowskie brody!". Brodę łatwiej zahodowaę, jak nie hodowaę, bo przecie wystarczy nic z nię nie robię, a to mi nawet pasowało, ale gorzej z resztę, bo ta już sama nie urołnie
No ale jak się zrobiło "a", to trzeba zrobię "b", no i jakoł tak przed kołcem roku, uprzednio obejrzawszy w internetach wszystko, co tylko, zaczęłem.
Tak na serio, to instrument budowałem na Dziewięty Najbardziej Dziadowski Festiwal Kultury Pogranicza "Folkowisko" w chutorze Gorajec na Roztoczu i rzutem na tałmę prawie udało się. Od dawna mi to chodziło po głowie, ale nie miałem pretekstu. Nie było łatwo, ale było watro. Folkowisko jak co roku - niezwykła rodzinna atmosfera zagrody Mariny i Marcina Piotrowskich, fajni ludzie, warsztaty, koncerty, dobre piwo od Tomka Sulewskiego, dzikie brudne dzieciska... co tu pisaę, ogólny luz, trzeba przeżyę, żal do domu wracaę. W tym roku spęd odbywał się w nawięzaniu do tradycji dziadowskiej i ramach niego 6-7 godzin dziennie warsztatów prowadzonych przez "Vox Angeli" Basi i Maęka Batorów z mocnym wsparciem mistrza Lucjana Kołciółka. Na koniec koncert dwunastu lirników w pięknej, wprost stworzonej do wypełnienia dęšłwiękiem przestrzeni - zabytkowej cerkiewce, prawie jak dwunastu apostołów natchnionych przez dobrego duszka do ruszenia w łwiat i niesienia dziadowskiego przesłania
Prawie udało się, bo nie zdężyłem już zamontowaę mostka trumpetowego, drewno zapułciłem tylko olejem lnianym (temat lakieru pozwolę sobie pozwolę poruszyę we włałciwym miejscu). Powierzchnie z grubsza tylko ogarnięte szmerglem, płyty raczej nie splanowane, trza by jeszcze odchudzię główkę, koło... duże i ciężkie całe to to jest - "frachtowiec". Struny jakieł stare z klasyka ponacięgałem i dawały radę tak sobie, nowe od altówki dopiero jadę z chinlandii.
Wielkie dzięka za pomoc i to że w ogóle tu jestełcie, bo bez tego forum nic bym nie zdziałał.
Pierwsze zdjęcia odnoszę sie do tangentów, zdjęę jest sporo i dobrze, bo ponoę nikt jesze czegoś takiego nie wymyłlił, więc wyczerpujęca dokumentacja wynalazku jak najbardziej na miejscu
Tradycyjnie robi sie takie łezki z drewna, mniej tradycyjnie wycina blaszki mosiężne, wierci i lutuje druty stalowe. Zrobiłem prołciej - z samego drutu. Przyrzęd do gięcia zaimprowizowany z jakichł łmieci. Gdybym miał tego więcej robię, nawierciłbym odpowiednio kawałek lepszej stali i to to zahartował. Gwoęšłdzie 2,5x60, poobcinane i pogięte, na to izolacja z kabla - szybko i łatwo. Po wszystkim wiem, że drut wzięłbym ciełszy, tak z fi2mm (ale nie za cienkie bo to musi na sztywno dociskaę, nie sprężynowaę), ucho na łrube zrobiłbym krótsze. łatwiej to potem w skrzynce pomiełcię. Mocowane łrubkę M2, nakrętka od spodu wpuszczona i podklejona dla bezpieczełstwa.
https://drive.google.com/file/d/1zFpjb7 ... sp=sharing
https://drive.google.com/file/d/1Eni3-t ... sp=sharing
https://drive.google.com/file/d/1GzywxP ... sp=sharing
https://drive.google.com/file/d/1zxhr0E ... sp=sharing
https://drive.google.com/file/d/1aK1thH ... sp=sharing
https://drive.google.com/file/d/1nlY4J2 ... sp=sharing
https://drive.google.com/file/d/10Y4KLG ... sp=sharing
https://drive.google.com/file/d/10luJsV ... sp=sharing
Korba z krokwiaka, takiego fest! 8x300 chyba. To w tle to fotka z profilu pewnego lutnika ze Lwowa, akurat mi na FB wskoczyła, a potem patrzę w szopie, lezy taki wygiety w kęcie i mu się ckni, no to go przygarnęłem. Pogięłem go i sklepałem kołce na zimno, patyna ogniowa z oleju.
https://drive.google.com/file/d/1iB9PNh ... sp=sharing
ęšłĽelazko do gięcia z resztek wkładu kominowego fi130. Spirala na płytce gresowej, takiej z podłogi. Jest to tak policzone, że nie grzeje się żywym ogniem, tak że temperatura bez termostatu jest "na cyk", no i nic tam nie obwiłnie i nie styknie i nie pokopie (oby) - 20mb drutu fi0,3mm. Jest to może ciut mało wydajne, chociaż gięcia były raczej poważne... na przyszłołę może wypełnie to czymł np pociętym gresem.
https://drive.google.com/file/d/1U948DW ... sp=sharing
Tangenty z buczyny gr 5mm. Rozrysowałem po swojemu, bo te dostepne w internetach jakoł mi nie pasowały. Wycinane małę krojzegę, dalej dłuta, papier scierny, jak widaę.
https://drive.google.com/file/d/1hJaEwL ... sp=sharing
Rozrzynanie fosztów na grubołę - masakra! O ile buka, olche, dęb fajnie się rozrzyna, tak jawor to jakieł bydle jest. Palce do dził nie chcę mi sie zginaę nad ranem. Deska natrasowana znacznikiem, piła stanley 7tpi z zębami do przodu. Miałem jeszcze takę "jetcut", ale coś mi nie leżała. Tak w ogóle to następnym razem raczej pojadę z tym na tałmówkę. Obróbka płaszczyzn strugami ręcznymi... nie do kołca, bo jawora kołczyłem kętówkę+krężek P24. Ja wiem, że te ręczne strugi nigdy nie są za ostre... dużo by pisaę... ten jawor to jakał totalna masakracja
https://drive.google.com/file/d/1kBFd5d ... sp=sharing
https://drive.google.com/file/d/12LkbsK ... sp=sharing
https://drive.google.com/file/d/1UgOnCV ... sp=sharing
https://drive.google.com/file/d/1XP5Y1R ... sp=sharing
https://drive.google.com/file/d/1oQZ5tK ... sp=sharing
https://drive.google.com/file/d/10rctze ... sp=sharing
https://drive.google.com/file/d/1IhyKBr ... sp=sharing
Skrzynka - z bidę natrasowane i wydłubane. Ta czynnosci wymagały by dopracowania, bo detale nie wyszły zbyt dokładnie. Trasowaę sprayem przez szablon, albo laserem? Wiercię i piłowaę? Może sklejaę boczek z dwóch powyrzynanych kawałków i trzeci przez łrodek? Do przemyłlenia na przyszłołę. Finalnie dolne klawisze są zaokręglone, a górne olkejone fornirem orzechowym.
https://drive.google.com/file/d/1fkavCg ... sp=sharing
https://drive.google.com/file/d/162dZRH ... sp=sharing
https://drive.google.com/file/d/1UTIKK- ... sp=sharing
https://drive.google.com/file/d/1t6XqGZ ... sp=sharing
Forma z kawałków mebli trochę za małych i niezbyt szczęłliwie podzielona, bo nie w najszerszym miejscu. Ale idzie wycięgnęę bez problemu, tylko więcej rozkręcania. Pierwszy boczek gięłem z pół dnia, drugi z pół godziny i bez parowania. Raczej nie będę więcej gięł boczków grubołci 3,5mm, choę nie twierdzę, że się nie da
https://drive.google.com/file/d/12POnIj ... sp=sharing
https://drive.google.com/file/d/1sUTH9p ... sp=sharing
https://drive.google.com/file/d/1ZIy8Lo ... sp=sharing
Poprzeczki ze łwierka, kerfing ze sklejki łatwo się wygina...
https://drive.google.com/file/d/1GMUNQM ... sp=sharing
https://drive.google.com/file/d/1Hdnkya ... sp=sharing
Klejenie płyt - łciski i sznurek
https://drive.google.com/file/d/1maHFmg ... sp=sharing
Jakieł wynalazki do klejenia mostków
https://drive.google.com/file/d/11KVuQL ... sp=sharing
https://drive.google.com/file/d/1lQJrPN ... sp=sharing
Koło i wałek. Koło ze sklejki 6+4+6mm, rant oklejony olchę. Dwa łożyska 688. Na zdjęciu widaę też wzmocnienie styku płyt fornirem dębowym ciętym w poprzek...
https://drive.google.com/file/d/1Dx-gB3 ... sp=sharing
Gałka do korby z moreli. W środku tuleja fi6mm, pręt gwintowany M4. Ta dziura w boczku na prawo od korby - tak sie właśnie ten jawor strugał :/
https://drive.google.com/file/d/1gcDzSA ... sp=sharing
https://drive.google.com/file/d/1edD1pS ... sp=sharing
Przyklejony top, (wkleiłem kilka belek, na wszelki wypadek). Zamontowana skrzynka i główka...
https://drive.google.com/file/d/1TBaFn8 ... sp=sharing
I poskładana prawie, bo juz nie miałem czasu walczyę z trumpetami:
Strunocięg do burdonów będzie inny i niższy (struny nie leżę zbyt pewnie w rowkach), ten to prowizorka. Regulacje w mostku burdonowym będę takie, żeby sie dało kręcię palcami a nie tylko łrubokrętem.
https://drive.google.com/file/d/1-tyNkZ ... sp=sharing
https://drive.google.com/file/d/1-un3Nc ... sp=sharing
https://drive.google.com/file/d/1-v93NV ... sp=sharing
https://drive.google.com/file/d/1089bOD ... sp=sharing
Kołki do strun rezonansowych z gwoęšłdzi fi5mm, tylko trzeba szukaę takich ładnych, bo nie zawszę są okręgłe, otwór pod kołki fi4,5mm, wbite młotkiem. Siodełko strun rezonansowych z blachy i przylutowanego gwoęšłdzia (wystrugałem takie łliczne z drewna, ale przy naciaganiu strun poszły w drzazgi). Główka trzyma się pudła na łrubach.
https://drive.google.com/file/d/10ewAwa ... sp=sharing
https://drive.google.com/file/d/10lk0nB ... sp=sharing
https://drive.google.com/file/d/1-uXv29 ... sp=sharing
Klucze z Chin po ok 2zł/szt - wystarczy coś tam postukaę, podoginaę i daję radę. Puste upchane ligninę żeby nie zbyrcały.
https://drive.google.com/file/d/10DMz55 ... sp=sharing
Mostek pod strunami melodycznymi regulowany - w środku łruby M3. Te patenciki na podnoszenie strun melodycznych jeszcze do przepracowania - za blisko strun i nie trzymaję się na kleju, kręcę się, wypadaję.
https://drive.google.com/file/d/10CvIvZ ... sp=sharing
Kołek to trumpetów na razie jeden i służy tylko za odcięg dla mostka.
https://drive.google.com/file/d/10DqCbk ... sp=sharing
Chyba usunę ostatni szereg "gwoęšłdzi" na tangentach - tam jest C, G, D, G i to ostatnie G jest raczej tak sobie potrzebne. Bez tych "gwoęšłdzi" będzie można struny lepiej docisnęę, a nawet je ponacięgaę. Struna zostanie po to, żeby mostek prosto stał, a niewykluczone, że pusta tez sie na coś przyda - różnie bywa.
https://drive.google.com/file/d/1-rhi9w ... sp=sharing
Regulowane siodełko (blacha 1mm, łruby i nakrętki M3, gwoęšłdzie fi3mm) to może lekkie przegiecie, ale zrobienie zajęło mi chwile, więc czemu nie.
https://drive.google.com/file/d/10luJsV ... sp=sharing
Jeszcze a`propos skrzynki - dobrze ję przed klejeniem sobie złożyę, wycentrowaę, połciskaę, powiercię na kołki. Wtedy łatwo się klei bo wszystko pasuje. Zawiaski z blaszek i skóry.
https://drive.google.com/file/d/10iFTno ... sp=sharing
Otwór rezonansowy pod skrzynkę może kiedyś dorobi się rozety.
https://drive.google.com/file/d/10i4O77 ... sp=sharing
Wyszło jak wyszło, bo lira bardziej stolarska jak lutnicza. A teraz muszę ję rozmontowaę i położyę lakier. Wczełniej jeszcze odchudzię koło, główkę, splanowaę płyty, wyrównaę boczki, trumpety zrobię ...


Tak na serio, to instrument budowałem na Dziewięty Najbardziej Dziadowski Festiwal Kultury Pogranicza "Folkowisko" w chutorze Gorajec na Roztoczu i rzutem na tałmę prawie udało się. Od dawna mi to chodziło po głowie, ale nie miałem pretekstu. Nie było łatwo, ale było watro. Folkowisko jak co roku - niezwykła rodzinna atmosfera zagrody Mariny i Marcina Piotrowskich, fajni ludzie, warsztaty, koncerty, dobre piwo od Tomka Sulewskiego, dzikie brudne dzieciska... co tu pisaę, ogólny luz, trzeba przeżyę, żal do domu wracaę. W tym roku spęd odbywał się w nawięzaniu do tradycji dziadowskiej i ramach niego 6-7 godzin dziennie warsztatów prowadzonych przez "Vox Angeli" Basi i Maęka Batorów z mocnym wsparciem mistrza Lucjana Kołciółka. Na koniec koncert dwunastu lirników w pięknej, wprost stworzonej do wypełnienia dęšłwiękiem przestrzeni - zabytkowej cerkiewce, prawie jak dwunastu apostołów natchnionych przez dobrego duszka do ruszenia w łwiat i niesienia dziadowskiego przesłania

Prawie udało się, bo nie zdężyłem już zamontowaę mostka trumpetowego, drewno zapułciłem tylko olejem lnianym (temat lakieru pozwolę sobie pozwolę poruszyę we włałciwym miejscu). Powierzchnie z grubsza tylko ogarnięte szmerglem, płyty raczej nie splanowane, trza by jeszcze odchudzię główkę, koło... duże i ciężkie całe to to jest - "frachtowiec". Struny jakieł stare z klasyka ponacięgałem i dawały radę tak sobie, nowe od altówki dopiero jadę z chinlandii.
Wielkie dzięka za pomoc i to że w ogóle tu jestełcie, bo bez tego forum nic bym nie zdziałał.
Pierwsze zdjęcia odnoszę sie do tangentów, zdjęę jest sporo i dobrze, bo ponoę nikt jesze czegoś takiego nie wymyłlił, więc wyczerpujęca dokumentacja wynalazku jak najbardziej na miejscu

https://drive.google.com/file/d/1zFpjb7 ... sp=sharing
https://drive.google.com/file/d/1Eni3-t ... sp=sharing
https://drive.google.com/file/d/1GzywxP ... sp=sharing
https://drive.google.com/file/d/1zxhr0E ... sp=sharing
https://drive.google.com/file/d/1aK1thH ... sp=sharing
https://drive.google.com/file/d/1nlY4J2 ... sp=sharing
https://drive.google.com/file/d/10Y4KLG ... sp=sharing
https://drive.google.com/file/d/10luJsV ... sp=sharing
Korba z krokwiaka, takiego fest! 8x300 chyba. To w tle to fotka z profilu pewnego lutnika ze Lwowa, akurat mi na FB wskoczyła, a potem patrzę w szopie, lezy taki wygiety w kęcie i mu się ckni, no to go przygarnęłem. Pogięłem go i sklepałem kołce na zimno, patyna ogniowa z oleju.
https://drive.google.com/file/d/1iB9PNh ... sp=sharing
ęšłĽelazko do gięcia z resztek wkładu kominowego fi130. Spirala na płytce gresowej, takiej z podłogi. Jest to tak policzone, że nie grzeje się żywym ogniem, tak że temperatura bez termostatu jest "na cyk", no i nic tam nie obwiłnie i nie styknie i nie pokopie (oby) - 20mb drutu fi0,3mm. Jest to może ciut mało wydajne, chociaż gięcia były raczej poważne... na przyszłołę może wypełnie to czymł np pociętym gresem.
https://drive.google.com/file/d/1U948DW ... sp=sharing
Tangenty z buczyny gr 5mm. Rozrysowałem po swojemu, bo te dostepne w internetach jakoł mi nie pasowały. Wycinane małę krojzegę, dalej dłuta, papier scierny, jak widaę.
https://drive.google.com/file/d/1hJaEwL ... sp=sharing
Rozrzynanie fosztów na grubołę - masakra! O ile buka, olche, dęb fajnie się rozrzyna, tak jawor to jakieł bydle jest. Palce do dził nie chcę mi sie zginaę nad ranem. Deska natrasowana znacznikiem, piła stanley 7tpi z zębami do przodu. Miałem jeszcze takę "jetcut", ale coś mi nie leżała. Tak w ogóle to następnym razem raczej pojadę z tym na tałmówkę. Obróbka płaszczyzn strugami ręcznymi... nie do kołca, bo jawora kołczyłem kętówkę+krężek P24. Ja wiem, że te ręczne strugi nigdy nie są za ostre... dużo by pisaę... ten jawor to jakał totalna masakracja

https://drive.google.com/file/d/1kBFd5d ... sp=sharing
https://drive.google.com/file/d/12LkbsK ... sp=sharing
https://drive.google.com/file/d/1UgOnCV ... sp=sharing
https://drive.google.com/file/d/1XP5Y1R ... sp=sharing
https://drive.google.com/file/d/1oQZ5tK ... sp=sharing
https://drive.google.com/file/d/10rctze ... sp=sharing
https://drive.google.com/file/d/1IhyKBr ... sp=sharing
Skrzynka - z bidę natrasowane i wydłubane. Ta czynnosci wymagały by dopracowania, bo detale nie wyszły zbyt dokładnie. Trasowaę sprayem przez szablon, albo laserem? Wiercię i piłowaę? Może sklejaę boczek z dwóch powyrzynanych kawałków i trzeci przez łrodek? Do przemyłlenia na przyszłołę. Finalnie dolne klawisze są zaokręglone, a górne olkejone fornirem orzechowym.
https://drive.google.com/file/d/1fkavCg ... sp=sharing
https://drive.google.com/file/d/162dZRH ... sp=sharing
https://drive.google.com/file/d/1UTIKK- ... sp=sharing
https://drive.google.com/file/d/1t6XqGZ ... sp=sharing
Forma z kawałków mebli trochę za małych i niezbyt szczęłliwie podzielona, bo nie w najszerszym miejscu. Ale idzie wycięgnęę bez problemu, tylko więcej rozkręcania. Pierwszy boczek gięłem z pół dnia, drugi z pół godziny i bez parowania. Raczej nie będę więcej gięł boczków grubołci 3,5mm, choę nie twierdzę, że się nie da

https://drive.google.com/file/d/12POnIj ... sp=sharing
https://drive.google.com/file/d/1sUTH9p ... sp=sharing
https://drive.google.com/file/d/1ZIy8Lo ... sp=sharing
Poprzeczki ze łwierka, kerfing ze sklejki łatwo się wygina...
https://drive.google.com/file/d/1GMUNQM ... sp=sharing
https://drive.google.com/file/d/1Hdnkya ... sp=sharing
Klejenie płyt - łciski i sznurek
https://drive.google.com/file/d/1maHFmg ... sp=sharing
Jakieł wynalazki do klejenia mostków
https://drive.google.com/file/d/11KVuQL ... sp=sharing
https://drive.google.com/file/d/1lQJrPN ... sp=sharing
Koło i wałek. Koło ze sklejki 6+4+6mm, rant oklejony olchę. Dwa łożyska 688. Na zdjęciu widaę też wzmocnienie styku płyt fornirem dębowym ciętym w poprzek...
https://drive.google.com/file/d/1Dx-gB3 ... sp=sharing
Gałka do korby z moreli. W środku tuleja fi6mm, pręt gwintowany M4. Ta dziura w boczku na prawo od korby - tak sie właśnie ten jawor strugał :/
https://drive.google.com/file/d/1gcDzSA ... sp=sharing
https://drive.google.com/file/d/1edD1pS ... sp=sharing
Przyklejony top, (wkleiłem kilka belek, na wszelki wypadek). Zamontowana skrzynka i główka...
https://drive.google.com/file/d/1TBaFn8 ... sp=sharing
I poskładana prawie, bo juz nie miałem czasu walczyę z trumpetami:
Strunocięg do burdonów będzie inny i niższy (struny nie leżę zbyt pewnie w rowkach), ten to prowizorka. Regulacje w mostku burdonowym będę takie, żeby sie dało kręcię palcami a nie tylko łrubokrętem.
https://drive.google.com/file/d/1-tyNkZ ... sp=sharing
https://drive.google.com/file/d/1-un3Nc ... sp=sharing
https://drive.google.com/file/d/1-v93NV ... sp=sharing
https://drive.google.com/file/d/1089bOD ... sp=sharing
Kołki do strun rezonansowych z gwoęšłdzi fi5mm, tylko trzeba szukaę takich ładnych, bo nie zawszę są okręgłe, otwór pod kołki fi4,5mm, wbite młotkiem. Siodełko strun rezonansowych z blachy i przylutowanego gwoęšłdzia (wystrugałem takie łliczne z drewna, ale przy naciaganiu strun poszły w drzazgi). Główka trzyma się pudła na łrubach.
https://drive.google.com/file/d/10ewAwa ... sp=sharing
https://drive.google.com/file/d/10lk0nB ... sp=sharing
https://drive.google.com/file/d/1-uXv29 ... sp=sharing
Klucze z Chin po ok 2zł/szt - wystarczy coś tam postukaę, podoginaę i daję radę. Puste upchane ligninę żeby nie zbyrcały.
https://drive.google.com/file/d/10DMz55 ... sp=sharing
Mostek pod strunami melodycznymi regulowany - w środku łruby M3. Te patenciki na podnoszenie strun melodycznych jeszcze do przepracowania - za blisko strun i nie trzymaję się na kleju, kręcę się, wypadaję.
https://drive.google.com/file/d/10CvIvZ ... sp=sharing
Kołek to trumpetów na razie jeden i służy tylko za odcięg dla mostka.
https://drive.google.com/file/d/10DqCbk ... sp=sharing
Chyba usunę ostatni szereg "gwoęšłdzi" na tangentach - tam jest C, G, D, G i to ostatnie G jest raczej tak sobie potrzebne. Bez tych "gwoęšłdzi" będzie można struny lepiej docisnęę, a nawet je ponacięgaę. Struna zostanie po to, żeby mostek prosto stał, a niewykluczone, że pusta tez sie na coś przyda - różnie bywa.
https://drive.google.com/file/d/1-rhi9w ... sp=sharing
Regulowane siodełko (blacha 1mm, łruby i nakrętki M3, gwoęšłdzie fi3mm) to może lekkie przegiecie, ale zrobienie zajęło mi chwile, więc czemu nie.
https://drive.google.com/file/d/10luJsV ... sp=sharing
Jeszcze a`propos skrzynki - dobrze ję przed klejeniem sobie złożyę, wycentrowaę, połciskaę, powiercię na kołki. Wtedy łatwo się klei bo wszystko pasuje. Zawiaski z blaszek i skóry.
https://drive.google.com/file/d/10iFTno ... sp=sharing
Otwór rezonansowy pod skrzynkę może kiedyś dorobi się rozety.
https://drive.google.com/file/d/10i4O77 ... sp=sharing
Wyszło jak wyszło, bo lira bardziej stolarska jak lutnicza. A teraz muszę ję rozmontowaę i położyę lakier. Wczełniej jeszcze odchudzię koło, główkę, splanowaę płyty, wyrównaę boczki, trumpety zrobię ...
