Gęśle serbskie jednostrunowe +dąšłŸwiąki gadułki i innych

[Waldzither9]

Na jednym z zablokowanych tematów było pytanie o instrument, a ponieważ ęšłle doradzałem i się pomyliłem to teraz spróbuję się poprawię. Na aukcji aukro w Czechach jest wystawiony łyżkopodobny instrument z jednę strunę i charakterystycznę główkę w kształcie kołskiej głowy. Aukcja głosi że są to Serbskie Gęłle jednostrunowe. załęczam link do zdjęcia ale wiem że za jakił czas zniknie z aukcji bo to standard.
https://aukro.cz/stare-srbske-gusle-hud ... 6953249832
widzę że znikło, no to pokażę co tam było oferowane i jak to opisuje ęšłródło pisane
https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D1 ... 0%BB%D0%B5
na polski tłumaczęc jest to instrument jedno lub czasem dwustrunowy, grany smyczkiem.

[poco]

Andrzeju. Blokuję tematy tych , którzy nie respektuję regulaminu i o reagowanie na takie zdarzenia proszę resztę userów. To nie jest moje forum, to jest Wasze forum i od Was.nas wszystkich zależy jego charakter i prestiż.
Pozdrawiam, Ryszard

[Waldzither9]

Sam sugerowałem że złamano regulamin i w pełni się zgadzam z blokadę, natomiast nie wiedziałem jak odkręcię moję złę odpowiedęšłw sprawie instrumentu. A co do "znikania"chodzi o to że kiedyś linki do aukcji bardzo długo pokazywały obrazki sprzedanych kiedyś instrumentów, a w dzisiejszych czasach kilka tygodni po sprzedaży potrafię linki pokazaę tylko error. A sam instrument to była niezła zagwozdka. Gęłle to chyba z czasów Kajka i Kokosza

[DziadBrodaty]

Te z aukro już wyszły, ale może te nigdzie nie pójdę
https://www.britishmuseum.org/research/ ... tid=670620
https://www.youtube.com/watch?v=hJttv2bA-b4
https://www.youtube.com/watch?v=XCFq4jAysFg

W temacie fideli kolanowych, techniki paznokciowej można poczytaę w wolnych chwilach.
http://biblioteka.teatrnn.pl/dlibra/Con ... DRUK_2.pdf

A Kajko i Kokosz wymiatali na sukach

[Waldzither9]

Na temat Gęłli jednostrunowych za wiele informacji nie ma , np wikipedia polska mi nic nie podpowiedziała, a taka np lira korbowa jest wszędzie
https://duckduckgo.com/?q=lira+korbowa& ... &ia=images
chylę czoła przed zadaniem sobie trudu w znajdywaniu takich ciekawych informacji.
Ja mam trochę problem bo instrument o którym mowa w internecie jest wymieniony jako "Gusle" a mowa o nim na stronie o rosyjskim instrumencie "Gusli" i podaję aby nie mylię gusli z gusle. Może ktoł kto się na tym zna poprawi jak dokładnie po polsku powinno to byę?
https://pl.wikipedia.org/wiki/Gusli

[poco]

Może bardziej zbliżone będę gęłle. Gusi ,po rosyjsku, to gęsi lub fonetycznie gęłle.
Pozdrawiam Ryszard

[Waldzither9]

Też bym się zgodził, ale sąk w tym, że gęłle to instrument wielostrunowy coś pomiędzy 5 a 13 strunami.
https://pl.wikipedia.org/wiki/G%C4%99%C5%9Ble
natomiast są podobne. Ale przyznam że połapaę się trudno. Póki co przyjmuję nazwę Gusle, tak jak wikipedia.
âââââââââââââââââââââââââââââââ
No dobrze to po kolei, jak klikam na Gusle na wikipedii po serbsku to pokazuje jednostrunowy instrument i opis jest takiego jednostrunowca.
Gdy zmieniam język na polski to pokazuje mi ten sam instrument ale z nazwę gęłle i opisem że to instrument zależnie od czsu i regionu posiadajęcy pomiędzy 5 a 13 strun, ale wersja archaiczna ma 3-4 struny. Wynika z tego że takie gęłle jednostrunowe powinienem nazywaę serbskimi jak na aukcji aukro, a takie z większę ilołcię strun bez dodatku "serbskie".
â?łšĂ˘?łšĂ˘?łšĂ˘?łšĂ˘?łšĂ˘?łšĂ˘?łšĂ˘?łšĂ˘?łšĂ˘?łšĂ˘?łšĂ˘?łšĂ˘?łšĂ˘?łšĂ˘?łšĂ˘?łšĂ˘?łšĂ˘?łšĂ˘?łšĂ˘?łšĂ˘?łšĂ˘?łšĂ˘?łšĂ˘?łšĂ˘?łšĂ˘?łšĂ˘?łšĂ˘?łšĂ˘?łšĂ˘?łšĂ˘?łšĂ˘?łšĂ˘?łšĂ˘?łšĂ˘?łšĂ˘?łšĂ˘?łšĂ˘?łš
Wielka Encyklopedia Powszechna z 1964 roku 4 tom podaje pod hasłem Gęłle że we wczesnym łredniowieczu nazywano tak wszystkie instrumenty smyczkowe i rozróżnia dwa typy gęłli :bezszyjkowy i szyjkowy. Bezszyjkowe drewniane znaleziono w wykopaliskach w Opolu(2struny) i Gdałsku(5strun), pochodziły z XI, XII wieku, a szyjkowe były używane póęšłniej i miały 2 struny, krótkę szyjkę i owalny korpus rezonansowy z nacięgniętę skórę. Te bezszyjkowe są w zasadzie podobne do psałterium...

[DziadBrodaty]

Nazwy brzmię podobnie i rzeczywiłcie możliwe, że niegdył na słowiałszczyęšłnie nazywano tak ogółem instrumenty strunowe grane smyczkiem, choę możliwe że i to niekoniecznie, z tym smyczkiem, i z resztę też, bo w Bułgarii graję na gadułkach, a też przecie to też nasi bracia Słowianie, tak samo jak Chorwaci na lijericach, które wyględem (obie) i wielołcię strun rezonansowych (pierwsza) i nazwę (druga), kojarzę się bardziej z lirę kretełskę.
To pewnikiem temat na sporszę prace badawczę, może nawet jakił doktoracik. Nie sobie co za wiele głowy łamaę

[DziadBrodaty]

No właśnie - niekoniecznie smyczkiem. Patrzę i myłlę sobie "cytra jakał"... a tu psiłco prawda
https://www.youtube.com/watch?v=emKgIna5yWU

[poco]

łOł !!! Muzyka rzeczywiłcie ze słowiałskim zadęciem. Trzeba przyznaę, że dziewczyna/-y wymiataję, a i sposób wydobywania dęšłwięku "jak na skrzypcach bez smyczka" mnie zaskoczył. ęšłĽe to nie tłumi dęšłwięku ?!
Warto posłuchaę dalej.
Pozdrawiam, Ryszard

[DziadBrodaty]

Chodzi ci to, co robi z lewę dłonię, kiedy nie szarpie strun ? Też zachodzę w głowę. Mi się widzi, że ona własnie wytłumia wybrane struny i odpowiednio zwalnia... skracaę chyba ich w ten sposób nie może, to by raczej nie brzmiało, takie rzeczy to ze smykiem albo w lirze korbowej. Możesz looknęę od 2:40, bo sam nie wiem dobrze widzę i słysze :?

[Mirek Sadowski]

Lewa ręka służy tu zarówno do tłumienia strun gdy prawa gra akordy lub skmplikowane pasaże, by wykluczyę niepotrzebne struny , jak i do wydobywania dęšłwięków (i to widaę od 2:40). W tej chwili staje się to normę także w grze na gitarze.

[Waldzither9]

Jako że Gusli pochodzi z Rusi Kijowskiej (en.Wikipedia) dlatego Wikipedia rozróżnia po angielsku dwa ich rodzaje:
Shlemovidnye gusli oraz Krylovidnye gusli. Te pierwsze są takie jak graję te wczełniejsze dziewczyny czyli takie skrzynkowe, a chwyty wykonuje się skracajęc jedne struny a wyciszajęc inne. Te drugie Gusli są zbliżone do podobnych instrumentów z rejonu Bałtyku. Gęłle to nie są.A na youtube są takie dęšłwięki różnych Gusli dla porównania.
https://www.youtube.com/watch?v=4k0jPva ... w&index=84
https://www.youtube.com/watch?v=gm4JICm ... w&index=81
https://www.youtube.com/watch?v=fowWqhq ... w&index=83

[Mirek Sadowski]

Jesteł pewny Andrzeju, że na Gusli skrzynkowych wydobywa się dęšłwięki przez skracanie strun? Przez skracanie rozumiem granie jak np. na skrzypcach bez smyczka? ( i nie chodzi mi o flażolety)
pozdrawiam Mirek

[Waldzither9]

Jestem pewien że masz rację, musiałem się "machnęę" i albo ęšłle przetłumaczyę z rosyjskiego przy opisach różnych instrumentów, albo wzięę to z "innego" instrumentu. Sprawdzałem na wikipedii i nic o skracaniu nie ma. "Errare humanum est".
A wracajęc do Gęłli, a dokładnie do jednostrunowej wersji jak w Serbii, to z grubsza technika grania wyględa tak
https://www.youtube.com/watch?v=J4t9sfQurkI
https://www.youtube.com/watch?v=fL20E4cARcE
Punk Rocka to może trudno tym zagraę, ale wzruszajęce ballady wojenne tudzież piełni religijne jak najbardziej.
A co do Gadułki tak popularnej w Bułgarii , o czym wspominał Brodaty, to brzmi ona tak
https://www.youtube.com/watch?v=6zTyO3DABpo
https://www.youtube.com/watch?v=P2HUm2iCE0c